در سازمان پنتاگون يک نهاد خاص براي توسعه ي ربات هاي عجيب الخلقه، سلاح هاي پيشرفته و تکنولوژي هاي آينده نگر وجود دارد. به اين بخش از سازمان “دايره ي پروژه هاي تحقيقاتي پيشرفته ي دفاعي” (Defense Advanced Research Projects Agency) يا همان DARPA مي گويند.

در حالي که بيشتر دستگاه ها و ماشين هاي توليد شده توسط اين بخش، هدف اين نهاد را توليد ربات هاي نظامي کُشنده جلوه مي دهند، DARPA پروژه هاي کاملا متفاوت ديگري نيز دارد. در واقع، DARPA مرکز بسياري از تکنولوژي هاي پيشرفته ي عصر حاضر است. بگذاريد اين طور بگوييم، اگر DARPA اينترنت را به وجود نياورده بود الان شما مشغول خواندن اين مطلب نبوديد.

DARPA چگونه شروع به کار نمود؟

وايت آيزنهاور، رئيس جمهور اسبق آمريکا، DARPA را در سال 1958 براي توسعه ي تکنولوژي هاي پيشرفته و تاثير گذار بنا نهاد. در ابتدا نام آن ARPA بود (همان عبارت، بدون کلمه ي Defence يا دفاع). اين نهاد زماني به وجود آمد که اتحاد جماهير شوروي، پروژه ي ماهواره هاي Sputnik را با موفقيت به انجام رساند. اين پروژه ي شوروي شايد پيامي خاص براي آمريکا داشت: “يک تغيير اساسي در علوم دفاعي و تکنولوژي مورد استفاده براي آن لازم است”.

از آن موقع DARPA در وقايع تکنولوژيک زيادي تاثير گذار بوده است، براي مثال اين نهاد يک شبکه ي ارتباطي اوليه را در سال 1969 به راه انداخت که آن را ARPANET مي ناميدند. اين يکي از آن شبکه هاي  ارتباطي بود که به خلق اينترنت کمک کرد. همين يک مورد کافيست تا بگوييم DARPA جهان را دست خوش تغيير نمود، شما اينطور فکر نمي کنيد؟

راستي، Siri را بيشتر دوست داريد يا Cortana؟ براي اين دو دستيار مجازي هم مي توانيد ممنون DARPA باشيد، دليل اين قدرداني پروژه ي تحقيقاتي درک گفتار DARPA است که نقش بسيار مهمي در پيشرفت تکنولوژي تشخيص صحبت امروزي داشت.

DARPA چگونه اداره می شود؟

با وجود این که DARPA بخشی از سازمان پنتاگون آمریکا است، اما جدای از بخش تحقیقات نظامی اداره می شود. کارکنان این نهاد در گروه هایی جدا تحت نظر یک مدیر خاص فعالیت می کنند و هر گروه بر روی پروژه و مسئله ای مجزا کار می کند.

این گروه ها می توانند آزادانه از ایده های سایر مجموعه ها و یا حتی دیگر بخش های سازمان پنتاگون برای پیشبرد پروژه ی خود استفاده کنند. DARPA هزینه های مالی آنها را به صورت کامل تامین می کند که رقمی بین ۱۰ تا ۴۰ میلیون دلار برای هر پروژه است. بعضی پروژه ها بودجه ی بسیار کمتری دریافت می کنند اما پروژه هایی هم هستند که تا ۱۰۰ میلیون دلار تامین مالی می شوند.

اگر از تعجب دهانتان باز مانده باید این را هم اضافه کنیم که بودجه نهاد DARPA چیزی حدود ۲٫۷۸ میلیارد دلار برای سال ۲۰۱۴ است و این سازمان درخواست بودجه ی ۲٫۹۱ میلیارد دلاری را برای سال ۲۰۱۵ کرده است. خوب، اینجا یک سوال کوچک پیش می آید، DARPA واقعا با این همه پول چه می کند؟ در ادامه برای جواب به این سوال تعدادی از پروژه های برجسته، عجیب، و پیشرفته ی نهاد مذکور را معرفی می کنیم.

ربات ها

يکي از اولين پروژه هاي رباتيک DARPA، ربات shakey بود.  توسعه ي اين ربات از سال 1966 شروع شد. در واقع shakey يک ماشين چند منظوره ي چرخ دار بود که مي توانست وظايف کوچکي همچون روشن و خاموش کردن لامپ را انجام دهد.

اين روزها اما، نهاد مذکور بيشتر بخاطر ماشين هاي پيشرفته اش شناخته شده است، ماشين هايي که بعضي هايشان واقعا وحشت آورند. از جمله تعدادي از اختراعات بخش ديناميکي بوستون، همچون چيتاي 4 پا که بعدا به “گربه ي وحشي” معروف شد. وسيله اي که از حسين بولت، دونده ي معروف، سريع تر مي دود. “سگ بزرگ” پروژه ي ديگري از اوايل شروع به کار DARPA بود، اين دستگاه هم در واقع ماشيني 4 پا است که طراحي شده تا مسير هاي صعب العبور را با به همراه داشتن بار سنگين و لوازم و ابزار فراوان طي کند.

به جز آن دو پروژه ي چهار پايان، بخش ديناميکي بوستون کار بر روي بهبود عکس العمل ماشين انسان نماي خود را نيز ادامه داد. اين ماشين انسان نما ATLAS نام دارد و توسعه ي ATLAS به مرحله اي رسيد که آن را بدل به ماشين آماده ي پياده روي بر روي ? پا بدون هيچ کمکي نمود. سال گذشته زماني که کمپاني گوگل اين بخش را خريداري کرد، قرار شد آنها همچنان به قراردادهاي نظامي خود پايبند باشند. اما در نگاه کلي کاملا مشخص است که اين بخش ديگر بودجه ي دولتي را در اختيار ندارد و در نتيجه به احتمال زياد، ما ديگر ربات جديدي از بخش ديناميکي بوستون نخواهيم ديد. نگران نباشيد،این نهاد هنوز راه هاي زيادي براي جست جوي ايده هاي حيرت آور و اضافه کردن آنها به ليست فعاليت هايش دارد.

DARPA همچنين ميزبان يک مسابقه ي رباتيک ساليانه است. امسال رقابت بر سر ربات انسان نمايي است که بتواند به عنوان اولين کمک کننده در شرايط بحراني عمل نمايد. متاسفانه رباتي که شانس اول اين دوره بود چندي پيش از مسابقات کناره گيري کرد، چون گوگل کمپاني SCHAFT را خريد.

SCHAFT شرکت طراحي کننده ي ربات فوق الذکر بوده که در حال حاضر مشغول آماده سازي اولين ربات گوگل براي کاربران معمولي است. البته، شايد اين عمل غول دنياي جستجو اتفاق چندان بدي هم نبوده نباشد.

عضو مصنوعي

بخش اعضاي مصنوعي DARPA در چند سال اخير پيشرفت هاي چشم گيري داشته است. البته ناگفته نماند که بودجه ي اين بخش به 150 ميليون دلار رسيده و اعضاي مصنوعي توليد شده  توسط آن که به وسيله ي مغز کنترل مي شوند، مدت هاست که به دارندگان خود در حال خدمتند.

در سال 2013، DARPA کار بر روي توسعه ي يک دست 3 انگشتي مصنوعي با قيمت کم، که به بازو وصل مي شود را آغاز کرده، انگشتان اين دست قرار است بتوانند از طريق مغز کنترل شوند و حس لامسه داشته باشند. همين چند ماه گذشته بود که FDA گواهي توليد بازوي LUKE را براي DARPA صادر کرد. اين بازو تعداد زيادي فرمان مختلف را در لحظه درک مي کند و توسط همان توسعه داده شده که SEGWAY ، وسيله ي نقليه ي دوچرخ معروف را طراحي کرد.

پزشکي

اطلاعات چندان زيادي از بخش پزشکي در دسترس نيست. اما همين را مي دانيم که پروژه هاي زيادي در آن بخش در حال انجام است. براي مثال، يکي از پروژه هاي اين بخش، کار بر روي ايمپلنت هاي مغزي بوده. ابزارهايي که درون مغز سربازان قرار مي گيرند تا به آنها در مواجهه با اختلالات روحي و افسردگي کمک کنند. مثال ديگري از فعاليت هاي اين بخش، تلاش براي دست يابي به ماده ايست که به سرعت از حالت مايع به حالت اسفنجي تغيير فاز دهد. توسعه ي اين ماده براي جلوگيري از خونريزي موثر است. در واقع، بخش پزشکي DARPA در خدمت ذات نظامي اين نهاد است.

نظامي / رباتيک

خب، اينجا يک نکته را متذکر مي شويم، هر چه از مستقل بودن DARPA گفتيم درست، اما دست آخر DARPA بخشي از سازمان پنتاگون است، پس بايد توجه داشت که اين بخش نقش بسيار مهم و اساسي را در توسعه ي تکنولوژي هاي نظامي ايفا مي کند. در سال 2011، نهاد DARPA يک سلاح فراصوت را با به پرواز درآوردنش بر اقيانوس آرام آزمايش کرد. همچنين در سال گذشته قراردادي به ارزش 6 ميليون دلار براي کار بر روي دقت هر چه بيشتر چشمي تفنگ هاي تک تير اندازها منعقد نمود. همين چند وقت پيش DARPA توسعه ي يک نمايشگر پوشيدني را آغاز کرد که به سربازان کمک مي کند دوست و دشمن را از هم تشخيص دهند و بتوانند با هم ارتباط برقرار کنند.

البته نهاد مذکور اگر در حال توليد چيزي خارق العاده و دور از تصور نبود، ديگر نامش DARPA نبود. اين نهاد پروژه هاي خارق العاده -و شايد تخيلي- ديگري همانند کار بر روي بالارفتن از ديوار همانند مرد عنکبوتي و موتورسيکلت هاي هيبريدي که قادر به استتار کامل اند نيز دارد. پروژه PLAN X شايد يکي از گسترده ترين و به روز ترين پروژه هاي نهاد ياد شده باشد، اين پروژه قصد دارد جهان را به صورت کاملا 3 بعدي مدل سازي کند تا کارکنان بخش هاي نظامي بتوانند به تمام اجزاي آن دسترسي بهتر و کارآمد تري داشته باشند. در اين دنياي مجازي، فارغ از فيلم و بازي هاي رايانه اي، سربازان قادر خواهند بود تا به مثلا هکرها شليک کنند، درست همانند شليک گلوله در دنياي واقعي.

نوآوري در زمينه ربات ها نيز به اهميت بخش نظامي است. در حال حاضر DARPA در حال به روز رساني ربات هاي جست و جوگر قديمي است تا آنها را به ارسال کننده شبکه ي WI-FI يا در اصطلاح رايج تر WI-FI HOSTPOTS تبديل کند و همينطور در حال طراحي ربات هايي است که بتوانند تغيير شکل داده و به حالت و کارايي مورد نظر درآيند. اين نهاد هم اينک قرارگاه هاي رباتيک دريايي را توسعه مي دهد که با يک اشاره صدها ربات را به منطقه ي مورد نظر مي فرستند.
فضا

شما که تصور نمي کنيد نهادي همانند DARPA خود را زمين گير کرده باشد و فقط به فکر تحقيق و توسعه ي تکنولوژي هاي زميني باشد؟ يکي از پروژ هاي فضايي اين نهاد XS-1 نام دارد. هدف اين پروژه فضا پيمايي خودکار است که نيازي به حضور انسان در آن نباشد. در نتيجه، هزينه به پرواز درآوردنش بسيار کمتر خواهد بود.

پروژه ي ديگري از بخش فضايي، برنامه ققنوس نام دارد. اين پروژه ? هدف را دنبال مي کند. يکي پاک سازي و بازيافت ماهواره هاي از کار افتاده و ديگري ارسال ربات هايي به فضا که بتوانند ماهواره ها را سر هم بندي کنند. DARPA همچنين از سال ???? بر روي يک تلسکوپ جستوجوگر فضايي کار مي کند. هدف اين تلسکوپ تهيه کردن تصاويري از سنگ ها و ذرات کوچک فضايي است که ممکن است با ماهواره هاي نظامي برخورد کنند.

همانطور که قطعا انتظار داريد، نهادي همانند DARPA که ميليارد ها دلار بودجه دارد، مسائل و مناقشات مربوط به خود را نيز داراست. در سال 2011، مشخص شد که DARPA قراردادي به ارزش1.7 ميليون دلار را با يک شرکت ردياب بمب به انعقاد رسانده است. شرکتي که توسط يکي از مدير هاي خود DARPA يعني خانم رجينا دوگان اداره مي شود. همين مسئله سبب شد تا پنتاگون بخش هاي مختلف DARPA را از لحاظ اخلاق کاري مورد بررسي قرار دهد تا از هر خطايي از اين دست جلوگيري کند.

دوگان حتي در زمان ترک DARPA به مقصد گوگل هم درگير اين مسائل بود، بخصوص زماني که دولت آمريکا قانوني را وضع کرد که هر نوع رابطه اي بين گوگل و بخش هاي امنيت ملي آمريکا، مخفيانه باقي خواهد ماند و همين قانون باعث شد هيچ کس متوجه نشود که بالاخره آيا DARPA پشت پرده ي جاسوسي از GMAIL بود يا نه.
مي خواهيد بيشتر در مورد DARPA بدانيد؟

DARPA  را يک هزار پاي بزرگ فرض کنيد که تعداد پاهايش از دستمان در رفته است. شما واقعا نمي توانيد بفهميد چه در درون اين نهاد مي گذرد. اما شايد با دقت بر روي فعاليت هايش بتوانيد اندکي از چند و چون کارهايش مطلع شويد.