پروژه مغز آنلاین ربات ها
شايد در مورد روبوت هاي هوشمند خيلي چيزها شنيده باشيد. ميدانيم که بعضي از انواع جديد آنها ميتوانند با انسانها ارتباط برقرار کنند و يا حتي احساسات فرد مقابل را از روی حرکات صورتش تشخيص دهند. اما آيا اين روبوت ها ميتوانند چيز جديدي هم ياد بگيرند؟
اگر وارد لابي دانشگاه استنفورد شويد اولين چيزي که به چشم ميخورد Mobi است که در يک محفظه شيشه اي نگهداري ميشود. اين روبوت در سال 1980 براي تحقيق در مورد توانایي روبوت ها در تشخيص مسير ساخته شد.ربات Mobi کار ميکرد اما فقط قادر بود در طول يک مسير از پيش تعيين شده در کنار ديواري حرکت کند تا به مقصد برسد.
مغز اين روبات نمونه کوچکي از يک مغز ديجيتال بود. حال دانشمندان اين حوزه در حال ساخت روبات هايي هستند که قادرند ببينند و بشنوند و زبان گفتاري انسانها را درک کرده و به آن عکس العمل نشان دهند و با استفاده از اطلاعات دريافتي، درک جامعي از محيط اطراف خود داشته باشند، همان گونه که ما انسانها دنياي پيرامون مان را درک ميکنيم.
روباتيک ابري
تيمي متشکل از محققان الکترونیک به رهبري Ashutosh Saxena با همکاري شرکتهايي چون گوگل، مايکروسافت و کوالکام در حال کار بر روي پروژه "مغز آنلاين" روبات ها هستند. مغز آنلاين يک سرويس اينترنتي است که به روبات ها در سراسر جهان اين امکان را ميدهد که با اتصال به پايگاهي از داده ها و دسترسي به اطلاعات جديد بتوانند چيز هاي جديد را ياد گرفته و دنياي اطراف خود را همانند انسانها درک کنند. همه محققان قادر خواهند بود با اضافه کردن اطلاعات جديد به اين سرويس آنلاين، از آن براي ارتقاء سطح دانش روبوت هاي خود استفاده کنند. روبات ها هم پس از ياد گيري، اطلاعات جديد خود را وارد شبکه ميکنند و بدين ترتيب، بانک اطلاعاتي توسط خود روبوت ها نيز روز بروز کاملتر خواهد شد.
در حال حاضر اگر شما بخواهيد از يک ربات براي انجام کارهاي روزمره تان مانند آوردن قهوه و يا حمل وسايل از يک طرف به طرف ديگر استفاده کنيد بايد دستورات خاصي را به صورت کدنويسي شده در حافظه روبوت ذخيره کنيد. اين کار براي هر وظيفه جديدي که به روبوت ميدهيد بايد از اول تکرار شود. محققان پروژه "مغز آنلاين" معتقدند اين سرويس، دروازه جديدي به دنياي روبوت هاست که امکانات نامحدودي در اختيار بشر قرار خواهد داد و به "سرويس ابري روباتيک" معروف خواهد شد.
ايده اين پروژه ابتدا در سال 2010 توسط يکي از مهندسان گوگل که بر روي خودرو هاي خود راننده تحقيق ميکرد ارائه شد. پس از آن موسسات علمي ديگري نظير بنياد تحقيقات اتحاديه اروپا و پس از آن، در سال 2011 دو نفر ديگر از دانشمندان اين حوزه از دانشگاه Berkeley نيز نمونه هايي مشابه را به طور آزمايشي ارائه دادند که بر اساس موتور تشخيص حرکتي گوگل قادر بود محيط اطاف را براي روبوت ها قابل درک سازد. پروژه ديگري که در مسير مشابهي گام بر ميدارد DAvinCi Project نام دارد که با استفاده از شبکه گسترده اي از داده ها قادر است روبات هاي سرويس دهنده را راهنمايي کند. اکنون با بهرهگيري از قدرت پردازشي بسيار بالاي کامپيوتر ها و استفاده از سيستم هاي ابري همچون Amazon Cloud محققان قادر هستند پروژه مزبور را به راحتي عملي کنند.
مشکلات بزرگ
اما اين پروژه هم مانند بسياري پروژه هاي علميو تحقيقاتي با مشکلاتي روبروست. اولين مشکل، طراحي و ساخت يک بستر ذخيره سازي مخصوص است که بتوان اطلاعات را با سطح دسترسي هاي مختلف و از صد ها هزار منبع متفاوت در ان ذخيره کرد به نحوه که اين اطلاعات، به نحو بهينه و موثري طبقه بندي شوند تا روبات ها بتوانند بر حسب نياز به سرعت به آنها دسترسي داشته باشند. يکي از محققان تيم تحقيقاتي RoboBrain به نام Aditya Jami که قبلا در پروژه گسترده Netflix و سيستم هاي اطلاعاتي یاهو همکاري داشته است ميگويد مسئله اصلي، طراحي شبکه اي از داده هاي طبقه بندي شده است که روباتها بتوانند با استفاده از اطلاعات ذخيره شده در يک لايه، به اطلاعات مرتبط در لايه اي ديگر دسترسي داشته باشند. در واقع يک پايگاه داده رابطه اي و چند لايه که بصورت شيء گرا عمل ميکند مورد نياز خواهد بود.
با نمونه برداری هایی که از نحوه عملکرد مغز انسان و سیستم عصبی انسان انجام شده دانشمندان در تلاش هستند زیرساخت مشابهی را برای این پایگاه داده طرح ریزی نمایند. در این مسیر، نحوه یادگیری یک زبان جدید توسط مغز انسان مورد بررسی قرار گرفته و از نحوه پردازش و دسترسی مغز به لایه های مختلف اطلاعاتی الگو برداری خواهد شد.
دانش عمومی
آقای Saxena میگوید هر موجود هوشمندی در دنیای واقعی نیاز به سه فاکتور پایه دارد: مشاهده، برنامه ریزی و زبان. به همین دلیل پروژه RoboBrain در حال توسعه یک زیرساخت شیء گراست. واحد شیء گرای اول که PlantIt نام دارد میتواند به روبات آموزش دهد که چگونه اشیاء را برداشته و در اتاق حرکت کند و واحد دوم به نام Tell Me Dave به روبات می آموزد چگونه زبان گفتاری انسانها را درک کند.
واحد های دیگری نظیر ImageNet, 3D warehouse و ویدئو های YouTube به مرور به پایگاه داده RoboBrain اضافه خواهند شد و اطلاعاتی که از طریق انسان و سپس خود روبوت ها به پایگاه اضافه خواهد شد در واحد های نامبرده ذخیره شده و یک شبکه در حال رشد از داده ها را ایجاد خواهد کرد. روبات ها به مرور زمان و با بهره گیری از اطلاعات ذخیره شده قادر خواهند بود طیف وسیعی از معلومات عمومی را در زمینه های مختلف یاد بگیرند و بر طبق دستورات ماژول بندی شده توسط روباتها سازان، از دانسته های خود استفاده کرده و طبق آنها به انجام دستورات محول شده بپردازند.